Recensent: Vera Weterings

Rob Kramer, Trefwoorden voor de informatieprofessional. Van actieve openbaarmaking tot zorg voor archiefbescheiden

Publiek Denken, Den Haag 2021
ISBN 978-90-830203-3-4

Online PDF met doorverwijzingen
200 pagina's
Gratis via kia.pleio.nl

Het vakgebied van informatieprofessionals, ICT’ers en archivarissen is de afgelopen jaren steeds meer naar elkaar toegegroeid. De toenemende digitalisering heeft daarbij een grote rol gespeeld. Voor archiefprofessionals betekent dit dat het van oudsher analoge werkveld steeds meer digitale aspecten heeft gekregen. Voor informatieprofessionals en ICT’ers betekent dit een uitdaging op het gebied van een verantwoord ingerichte informatiehuishouding. Om de brug te slaan tussen de diverse disciplines is de publicatie Trefwoorden voor de informatieprofessional ontwikkeld. De publicatie heeft als doel in een gemeenschappelijke taal een naslagwerk te zijn voor iedereen die zich bezighoudt met de informatiehuishouding van overheden en de archieffunctie. “De inhoud is gebaseerd op de Archiefwet 1995 en de meest gangbare en betrouwbare (digitale) bronnen,” aldus directeur van het Nationaal Archief Diana Teunissen in de inleiding van het werk. Wie de uitgave doorneemt, valt op dat de wens de vakgebieden van archivistiek, informatiemanagement en ICT in samenhang te bedienen, niet helemaal is uitgekomen. Wat dat betreft geeft de titel de inhoud van de uitgave kernachtig weer: Trefwoorden voor de informatieprofessional.

Informatieprofessional vs. archivaris

Archivistische principes komen er in de uitgave wat bekaaid vanaf, ten opzichte van recente begrippen en principes in de informatiehuishouding. Slechts de archiefwettelijke taken hebben een plekje in de publicatie gekregen, terwijl archivistische principes en termen goeddeels ontbreken. Bestemmingsbeginsel, respect des fonds en structuurbeginsel, hoewel al jaren geleden ontwikkeld, zijn als principes van grotere waarde voor goed beheer binnen de archiveringsketen dan bijvoorbeeld een uitleg over Langdurige-zorg InformatieDomeinArchitectuur (LIDA). Het is een gemiste kans dat juist dit soort principes die veelal onbekend zijn bij ICT-ers en informatiemanagers niet zijn meegenomen. Echter ook naar meer recente termen, zoals de Hotspotmonitor, is het zoeken tevergeefs. Dat roept wel de vraag welke criteria er zijn gehanteerd bij het samenstellen van dit trefwoordenoverzicht. Zo is er vooral gefocust op de lacune die archiefprofessionals hebben op het ICT-vlak, terwijl het gebrek aan kennis van ICT-ers met betrekking tot archivistische uitgangspunten aanwezig blijft. Als voormalig hoofdredacteur van het handboek Archiefbeheer in de praktijk had ik van auteur Rob Kramer een evenwichtiger lexicon verwacht. De auteur had meer kunnen putten uit bijvoorbeeld het archieflexicon. Juist omdat de huidige tijd laat zien dat archivistische principes meer bekendheid verdienen en van groot belang zijn bij een correcte wijze van informatiehuishouding.  

Aanvullingen gewenst

Desalniettemin biedt deze uitgave voor archiefprofessionals een fijne handreiking voor de wettelijke kaders van het informatieveld en de vele verschillende informatie-architecturen die binnen ons land ontwikkeld zijn. De alfabetisch geordende lemma’s zijn zeer toegankelijk geschreven en weten de kern van de begrippen beknopt en begrijpelijk te duiden. Aangevuld door nuttige verwijzingen naar andere bronnen en vindplaatsen op het internet biedt de publicatie een praktische handreiking in het werkveld. Zo worden diverse onderdelen uit de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA) uitgelicht, waaronder mijn naamgenoten de Veiligheidsregio Referentie Architectuur (VeRA) en Volkshuisvesting Referentie Architectuur (VERA). Hoewel de uitgave een fijne kennismaking biedt met dergelijke nichetermen in het informatieveld benadrukt het juist ook de ontbrekende archivistische terminologie. Maar niet getreurd, in de uitgave wordt actief opgeroepen om opmerkingen, aanvullingen en correcties vanuit de praktijk door te geven via info@kia.pleio.nl. Het is immers de intentie om de publicatie voortdurend te verbeteren en te onderhouden als correcties nodig zijn. Zo zal de uitgave na vaststelling van de Archiefwet 2022 ook worden geactualiseerd. Ik kijk uit naar een steeds completere handreiking die archiefprofessionals, informatieprofessionals en ict-ers steeds dichter bij elkaar kan brengen.

Vera Weterings